Hiri erromatarrak

Aurkezpen hau ikusi ondoren azalpen testu bat egin azalduz zure ikaskideei nolakoa ziren erromatarren hiriak (Víctor Garcíak egina):

La Ciudad Romana

Eraikuntzak Hispaniam

Aurkezpen honetan ikus ditzakizue Hispaniam aurkitzen ahal diren eraikuntza garrantzitsuenak (Juan Castrok egina):

Hispania Romana

View more presentations from Juanjo Castro .

Mitologia irudietan

 Imagen: http://www.maicar.com/GML/000Images/dim/daedalusMF.jpg

Dakizuen bezala, mitologiak artistak erakarri izan ditu eta hauek beren margolanen bidez gertatutako istorioak irudikatzen saiatu dira. Horietako batzuk Pradoko Museoan ikus daitezke:

Mitologia irudietan

Adibide horiek irakurri ondoren zuek antzeko zerbait egin beharko duzue:

1. Bilatu mito bat koadro batean agertzen dena.

2. Mitoaren istorioa irakurri.

3. Lotu itzazu koadroa eta gertatutakoa zure hitzekin blogan eta egin sarrera bat.

Horretarako, erabili ezazu helbide hau:

Mitoak

Erromatarren galtzadak

Imagen: http://farm5.static.flickr.com/4011/4519103870_e176c3f10b.jpg

Gelan komentatu dugu zertarako balio zuten galtzadek . Nola egiten zituzten jakiteko, ez galdu hurrengo estekan agertzen dena:

GALTZADAK

Ba al ditugu enperadoreak gaur egun?

 Imagen: http://farm4.static.flickr.com/3339/3407227061_f3d511f81b_m.jpg

Askotan, hemendik hara egunkari batetik beste batera zabiltzanean Grezia eta Erromarekin zer ikusi dituzten berriak aurki daitezke. Kasu honetan aztertzen ahal duzue izenburu hau: 

Nadal V de Roma, emperador de la tierra batida

Arazoak izanez gero, Diario de Navarra egunkarira jo beharko zenuke. 

Alea iacta est

Procedencia de la imagen

Orain dela gutxi Anjel Lertxundi idazleak esamolde latin batzuk erabili zituen. Irakur ezazu testua eta azaldu zer esan nahi zuen (esanahia) eta zergatik erabili zituen. Horretarako, idatz ezazu bai iruzkinak egiteko dagoen tokian bai zuen bloga.

Hitz beste

Anjel Lertxundi

Kaltea

Alea jacta est!», edo bota dituzte dadoak, hartu dute erabakia, gertatu da denok espero -eta exijitzen- genuen absoluzioa. Baina absoluzioa gerta dadin, akusazio bat egon da, absoluzioaren pozak ezin digu hatz salatariak egindako kaltearen handia ahaztarazi. Epaituei eta haien familiei egindako kaltea; proiektuan lanean ari ziren kazetariei, egunkariari berari, irakurleei, euskarari. Ohorearen kalteak, ekonomikoak, sozialak, politikoak. Osasun fisiko eta psikologikoari eragiten dietenak. Kalte indibidualak, kalte kolektiboak.

Absoluzioaren pozarekin geldituko gara, baina konformatu, ez.

Hemendik aurrera, Julio Zesarrek Rubicon ibaiaren aurrean botatako esaldia entzuten dudan aldiro, latinezko alea dioen tokian kaltea etorriko zait niri, espresio berri bat gelditu baita nire euskal errepertorioan:

«Kaltea jacta est!», edo kaltea egina dago, tamalez, eragindako txikizioak ez baitu atzera bueltarik.

Albisterik...

Afrodita

Irudia: https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLo2xB54g6Rli230aKsc71IFxiOs-0L9QzX8JDBoa9DhyRGv8VOWxGWMUMORzsjB7vzlxoSLE-B_iEglZVfi8kT1dr1EDTT2qSoPEsLXnSymfrA0F43PZbdBltq4s8FrFDGANcDh4yZCg/s320/AfroditaSimpsons%5B1%5D.jpg

Nork esan du gaur egungo gaiak ez direla?

Kylie Minogue baja del Olimpo para presentar 'Aphrodite'

Orfeo eta Euridize

Irudia: http://farm4.static.flickr.com/3435/3270861948_0a99e38fc9_m.jpg

Mitoaz oroitu zarete, ezta?

Bazebilen Orfeoren maitea, Euridize, Naiade talde batekin belazean. Sugegorri batek zizta zion orkatilan eta hil egin zen.

Orfeok saminki egin zuen negar. Infernuraino jaitsi, Tenaro atetik igarota, pisurik gabeko jendearen eta mamuen artean joan, eta Proserpinaren aurrera iritsi zen. Sokei musika ateraz, lur azpiko jainkoei kantatu zien, Euridize maitearen oihala berriro ehun zezaten eskatuz...

(Ovidio, Metamorfosiak, Juan Kruz Igerabideren bertsioa)

Animatuko zarete aurkezpen txukun bat prestatzera? Hona hemen adibide batzuk:

Jason y los Argonautas

View more presentations from MeliSanMartin.

Medusa y Perseo

View more presentations from aljubarrota.

Orfeo eta Euridize

Ikus ezazue mitoaren bertsio bitxia:

Zertarako balio du latinak?

 Procedencia de la imagen: http://farm3.static.flickr.com/2431/3904691324_3391d9274b.jpg

Behin baino gehiagotan galdetu duzue zergatik ikasten duzuen latina. Zuen iritzia argi eta garbi agertu duzue: ez du ezertarako balio. Hala eta guztiz ere, badago jendea  ezberdin pentsatzen duena. Hemen duzue ikasle baten iritzia. Originala bada, ezta?

Ikusi eta entzun blog honetan.

Julio Zesar

Procedencia de la imagen: http://farm2.static.flickr.com/1132/887624188_c94900b20e.jpg

Aztertu ezazu Julio Zesarren biografia eta egin ezazu azalpen testu bat berari buruz. Azken finean, zure testuak galdera honi erantzun beharko lioke:

ZEIN IZAN ZEN JULIO ZESARREN EKARPENA ERROMATAR INPERIOAN?

Horretarako, hainbat gai izan beharko zenuke kontuan:

1. Zer politika-erantzukizunak izan zituen (cursus honorum)?

2. Zer esan nahi du triunbirato hitzak? Nork osatu zuen lehen triunbiratoa eta zein izan zen bere eginkizuna?

3. Galiako gerrak eta Gerra zibila. Zein izan zen Julio Zesarren rola eta zer idatzi zuen honek horri buruz?

4. Zeri deitzen zaio Zesarren diktadura-garaia?

5. Zer ekarpenak lortu zituen Julio Zesarrek bere garaian?

6. Zer dakizu Julio Zesarren hilketari buruz?

Laguntzeko, hemen dituzu hainbat esteka:

JULIO ZESAR (Wikipedian)

JULIO ZESAR (Telegrafikoki) 

HISTORIAREM PROTAGONISTAK

Zenbakizko adjektiboak

Beste hizkuntza batzuetan bezala, zenbakizko adjetiboen artean kardinalak eta ordinalak nabarmen daitezke. Orain, kardinalak aztertuko ditugu.

1. Ikusi dugun bezala, gehienak aldagaitzak dira, bakan batzuk izan ezik:

a) Unus-una-unum, bakarrik singularrean deklinatzen ahal dira.

b) Duo-duae-duo eta tres-tria, bakarrik pluralean.

c) Ehunekoak (trecenti, quadrigenti, quingenti...), bakarrik pluralean.

Eta badakizue nola ahoskatzen diren? Ikusi eta entzun:

(Bideoa hemen ikusi nuen).

Pertseoren mitoa (eta 3.)

Pegasoren jaiotza (Medusaren burutik)

Urtero-urtero, abuztuaren hirugarren astearen bueltan, izar iheskorrak bisitatzen gaituztela entzun ohi dugu. Izen ezberdinekin izendatzen dituzte: Pertseidak edo "Lágrimas de San Lorenzo". Izen hori jakinda, gure galdera hau da: badute zer ikusi ikasi dugun mitoarekin? Zure erantzunaren zain geratuko gara. 

Danae eta Zeus

Ideiarik ez baduzu, jo ezazu orrialde honetara, handik bai informazioa bai argazkiak atera ditugu eta.

Eta bukatzeko, pentsatu al duzu noizbait nondik etor daitekeen  medusa hitza gaztelaniaz?)

Pertseoren mitoa (2.)

Nahiz eta liburua oraindik ez bukatu, dagoeneko badakigu nola bukatzen duen historio honek. Ea zuk dakizuna eta bideo honetan kontatzen diguna ados dauden:

 

Pertseoren mitoa (1.)

Egun hauetan Pertseo eta Medusaren burua irakurtzen ari gara. Gelan aipatu dugun moduan narrazioa "in medias res" hasten da. Aztertu ezazu web orrialde hauetan zer gertatu den liburuaren hasierara iritsi baino lehen.

1. Pertseoren mitoa

2. Perseus

3. Perseo

4. Mitoa idazle baten lanetan 

Informazioa bilatu ondoren, egizu sarrera bat eta laburtu ezazu mitoaren sorrera. Horretarako, sartu lehendabizi argazki bat eta gero kontatu zure historioa

Eta bukatzeko, ikusi ezazu bideo hau:

Epigrafia

 

Foto: http://farm3.static.flickr.com/2767/4283447660_0630db0995.jpg

Badakizu zer den epigrafia? Horrela agertzen da bere esanahia Harluxet hiztegi entziklopedikoan:

iz. Historiaren zientzia laguntzailea, harria eta metala bezalako materialetan egindako inskripzioak aztertzen dituena.

Eta jakin nahi duzu zerbait gehiago honi buruz? Bada, jo ezazu orrialde honetara (Carlos Viloriak egina):

Taller de epigrafía latina

Latina: bizirik ote?

 

Imagen: http://farm1.static.flickr.com/40/103904108_1383e62710.jpg

Askotan galdetzen duzue gelan latinak zertarako balio duen eta zuetako askok onartzen du beste irtenbide bat ez zuelako latina aukeratu zuela. Ni beti saiatzen naiz bilatzen gaur egungo gizarte eta aintzinako latinaren arteko harremanak. Eta hemendik aurrera zuen laguntza izatea espero dut.

Gogoratzen naiz ikasturtea hasi bezain pronto Luis Leantek idatzitako testua irakurri genuela. Nire ustez oso baliagarrira da azaltzeko zer izan daitekeen latina. Horregatik gogora ekarri dut:

LA TORRE DE BABEL

Hace veinticinco años, mi amigo José Antonio creía que con el paso del tiempo el latín volvería a ser la lengua culta y científica de la humanidad. Por eso decidió estudiar filología clásica. Pensaba que los días del predominio del inglés estaban contados. Reconozco que su teoría me entusiasmaba, aunque nunca confié mucho en sus profecías. Ahora viajo por el mundo con mi bagaje de lenguas que ya no se hablan y con unas 1.000 palabras en inglés que he aprendido sin darme cuenta. Hago la prueba diciéndole en latin al camarero: «ego quid manducare volo» (quiero comer algo). Segundos de zozobra. Me mira con cara de pocos amigos hasta que me trae la carta de comidas y descubro que esa es su cara con todos los clientes. Continúo hablando en latín: «ego cirviciam frigidam bibere volo» (quiero beber una cerveza fría). Ahora el camarero reconoce enseguida la lengua del imperio y me muestra dos jarras de distinto tamaño. Elijo la de medio litro y me sirve una cerveza bien fría. Levanto la jarra y le digo: «pace tua» (con tu permiso). Lo veo sonreír por primera vez.

El alemán no es una lengua románica, y sin embargo en el sistema educativo alemán se estudia latín más del doble de años que en España, donde hablamos el latín vulgar del siglo XXI. Cuando lo cuento, me miran con incredulidad. Pero el gimansium alemán tiene poco que ver con la enseñanza secundaria española y con la LOGSE, la LOE y la JOE.

Descubro con sorpresa que la fama de la Gran Ladilla ha llegado hasta Alemania, y empiezo a sospechar que también la conocen en otras partes del mundo. Los brazos de la globalización son infinitos. Me preguntan por ella y por el sistema educativo en España. Digo lo que pienso, como siempre...